اهداف
-ارج نهادن به مقام والای زن کارگران و حفظ و رعایت شئونات اسلامی درمحیط کار.
-ایجاد انگیزه د رکارگارن به منظور ارتقاء سطح دانش و مهارتهای شغلی.
-رعایت نظم ودقت و دلبستگی به کار و در نتیجه افزایش سطح کیفی وکمی تولیدات
– ایجاد و گسترش خلاقیت و ابتکار در زمینه‌های تولیدی و صنعتی و خدماتی. واحد اجرایی اداره زنان و نوجوانان کارگر اداره کل خدمات اجتماعی کارگران وزارت متبوع روش اجرای کار کلیه مدیران و واحدهای مشمول قانون کار بر طبق اطلاعیه های صادره از سوی وزارت کار و امو راجتماعی فرمهای مربوط را تکمیل و بر مبنای آن کارگران نمونه واحد خود را با توجه به معیارهای تعیین شده انتخاب و طبق مراحل دو گانه ای که در ذیل توضیح داده خواهد شد معرفی می‌نمایند.
مراحل اجرای انتخاب کارگران نمونه زن
1- مرحله اول انتخاب کارگر نمونه زن (استان)
2- مرحله دوم (کشور) مرحله اول مدیران ادارات کل کا روامو راجتماعی مکلف باشند جهت بررسی وارزشیابی کارگران نمونه معرف شده از طرف واحدهای مشمول قانون کار نسبت به تشکیل کمیته‌ای مرکب از مدیر کل کار استان – مسؤول اموراجتماعی استان-نمایند خانه کارگر است- نماینده مدیر کل کار استان
-مسؤول امور اجتماعی استان-نماینده خانه کارگر استان-نماینده سازمان آموزش فنی و حرفه‌‌ای استان اقدام نموده و پرونده‌های کارگران نمونه را مورد رسیدگی قرار دهند، سپس طی مراسمی د رهفته زن 5 نفر از کارگران نمونه زن استان را معرفی و هدایایی توزیع نمایند. مدیران کل استانها موظفند اسامی کارگران نمونه‌ای که امتیاز بالای 75 نمره کسب کرده باشند راهمراه با پرونده تشکیل شده تا یک ماه قبل از هفته زن، روز معرفی کارگران نمونه کشور به اداره کل خدمات اجتماعی کارگران ارسال نمایند. مرحله دوم اداره کل خدمات اجتماعی پس از دریافت پرونده‌ها و انجام بررسیهای لازم ملزم به اعزام کارشناس به استانهای مربوطه جت بررسی نهایی می‌باشد و نتایج بررسیهای حاصله حاصله در جلسات ستاد مرکزی متشکل از مدیر کل خدمات اجتماعی کارگران، کارشناسان ذیربط،نماینده خانه کارگر
–نماینده سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای مطرح و تصمیم نهای یاتخاذ و کارگران نمونه زن انتخاب می‌گردند.
-برگزاری مراسم معرفی کارگران زن نمونه کشور در هفته روز زن (تولد حضرت فاطمه «س») -ایجاد هماهنگیهای لازم جهت ملاقات کارگران نمونه زن کشور با مسؤولین محترم نظام جمهوری اسلامی ایران توسط اداره کل خدمات اجتماعی کارگران با توجه به نظر ستاد انتخاب کارگران نمونه زن. ‌

دامنه شمول :کلیه کارگران مشمول قانون کار شاغل در واحدهای تولیدی و صنعتی سراسر کشور :
نحوه انتخاب کارگر نمونه و گروه کار نمونه :
انتخاب و معرفی در سه مرحله زیر انجام می پذیرد :

مرحله مقدماتی (در سطح کارگاه و کارخانه )
مرحله نیمه نهایی (درسطح استان )
مرحله نهائی (درسطح کشور )
روش انجام کار :

الف – مرحله مقدماتی : (در سطح کارگاه )

در این مرحله مدیریت کارگاه با همکاری و هماهنگی شورای اسلامی کار و یا نماینده کارگران واحد مربوط ، نسبت به انتخاب کارگران نمونه ، با توجه به فرم شماره یک و پیوست آن اقدام می نمایند.
کارفرما می تواند گروهی از کارگران را بعنوان گروه کار نمونه (با توجه به تعریف ) انتخاب و فردی که بیشترین سهم مشارکت را داشته به عنوان نماینده گروه معرفی نماید.
کارگران نمونه و گروه کار نمونه انتخاب شده در کارگاه دریکی از روزهای هفته دولت طی مراسمی معرفی و به نحو شایسته در واحد تولیدی صنعتی از ایشان تقدیر به عمل می آید.
مدیران موظفند اسامی کارگران و گروه کار نمونه واحد مربوطه را همراه با فرم شماره 1 و نمونه ای از کارهای ابتکاری ( در صورت مبتکر بودن کارگر ) همراه با گزارش توجیهی در مورد کار انجام شده را حداکثر تا پانزدهم شهریور ماه هر سال به اداره کل کار و امور اجتماعی استان مربوطه ارائه نمایند.
مدیران کل کار وا مور اجتماعی استان موظفند لیست اسامی کارگران نمونه گروه کار نمونه مرحله مقدماتی مطابق فرم شماره 3 را تا پایان شهریور ماه به دبیرخانه همایش ارسال دارند.
ب – مرحله نیمه نهائی : (در سطح استان )

1- دراین مرحله مدیران کل کار و امور اجتماعی نسبت به تشکیل کمیته نظارت مرکب از مدیران کل : کار وامور اجتماعی – سازمان آموزش فنی و حرفه ای – سازمان صنایع و معادن – سازمان صدا و سیما – خانه کارگر استان، اقدام و در مرحله بعدی کمیته علمی و فنی مرکب از نمایندگان سازمانهای فوق الذکر را تشکیل و نسبت به بررسی پرونده ها و گزینش آنها مبادرت نمایند.

2- مدیران کل کار وامور اجتماعی استانها موظفند صورتجلسه کمیته انتخاب و معرفی کارگران نمونه و گروه کار نمونه استانی را (مطابق فرم شماره 4 ) تنظیم و به همراه پرونده منتخبین استانی متشکل از موارد زیر حداکثر تا تاریخ پانزدهم آبان ماه هر سال به دبیرخانه همایش واقع در اداره کل خدمات اجتماعی وزارت متبوع ارسال دارند:

فرم شماره یک ( مرحله کارگاهی )
فرم شماره دو (مرحله استانی )
یک برگ کپی از صفحه اول شناسنامه
یک برگ کپی از شناسنامه کار یا صفحه اول دفترچه بیمه کارگر
دو قطعه عکس 4*3 رنگی (پشت نویسی شده )
یک برگ کپی از آخرین مدرک تحصیلی کارگر
3- مدیران کل کار و امور اجتماعی استان موظفند کارگران و گروه های کار نمونه استانی را در دهه مبارکه فجر طی مراسمی معرفی و به نحو شایسته از ایشان تقدیر نمایند.

ج – مرحله نهایی (در سطح کشور )

انتخاب نهایی کارگران و گروه کار نمونه را دبیرخانه همایش ملی معرفی کارگران نمونه کشور مستقر در اداره کل خدمات احتماعی انجام می دهد.
وظائف دبیرخانه همایش :

دبیرخانه مذکور پس از دریافت پرونده های واصله از استانها و تفکیک پرونده ها بر حسب رشته شغلی و رفع نواقص احتمالی ، پرونده ها را جهت ارائه در جلسات کمیته فنی آماده می نماید.
اقدام در جهت تشکیل کمیته های مربوط به همایش و فراهم آوردن مقدمات کار تشکیل کمیته علمی و فنی مرکب از کارشناسان مربوط به هر رشته شغلی تدوین برنامه زمانبندی اعزام کارشناسان و متخصصین جهت بازدید از طرحهای ابتکاری و بررسی پرونده ها و ارائه اطلاعات لازم به دبیرخانه همایش و انتخاب نفرات برتر . (کمیته های علمی و فنی صورت جلسات خود را مطابق فرم شماره 6 به دبیرخانه ارائه می دهند. )
برنامه ریزی و برگزاری همایش ملی معرفی کارگران نمونه کشور در هفته کارگر هماهنگی های لازم جهت ملاقات کارگران نمونه کشور با مسئولین محترم نظام جمهوری اسلامی پیگیری تسهیلات اختصاص یافته به کارگران نمونه ‌

‌
شماره و تاریخ صدور 24738/ن-1370/9/27
به موجب تبصره ماده 12 آئین نامه مصوب مورخ 1370/8/11 به منظور حسن اجرای آئین نامه مذکور و هماهنگی های لازم در صنایع و فعالیتهای مختلف ضوابط و روشهای مورد نظر به شرح زیر اعلام می گردد.
1- محاسبه تولید مبنا در واحدهای تولیدی(صنعتی، معدنی، کشاورزی…)
تولید مبنا در واحدهای تولیدی از طریق مقایسه ارقام حاصله از روشهای زیر و انتخاب رقم بزرگتر به دست می آید.
الف- تولید نفر ساعت کارگاه در نقطه سر به سر
ب- تولید نفر ساعت کارگاه از طریق محاسبه میانگین تولید نفر ساعت موثر 5 سال گذشته. در این مورد سالهایی که تولید نفر ساعت، کمتر از تولید نفر ساعت موثر باشد آن سالها از محاسبات مربوط به تعیین میانگین تولید حذف می شود.
تبصره1- آن دسته از کارگاههایی که در یکی از سه سال گذشته دارای قرارداد تایید شده بوده اند میانگین تولید نفرساعت موثر آنها عبارت از میانگین تولید نفر ساعت موثر در آخرین قرارداد و در صورت افزایش تولید بیش از 30% میانگین تولید موثر نفر ساعت تعدیل شده می باشد.
تبصره2- استفاده از روش زمان سنجی برای تعیین تولید مبنا بلامانع می باشد در این صورت رقم حاصله از این روش می باید با ارقام حاصله از دو روش الف و ب فوق الذکر مقایسه و رقم بزرگتر انتخاب گردد.
تبصره3- در کارگاههایی که تعیین تولید مبنا با محاسبات مذکور مقدور نمی باشد می توانند حداقل 70% ظرفیت رسمی کارگاه را به عنوان تولید مبنا ملاک عمل قرار دهند. در این مورد می باید دلایل توجیهی از طرف کارگاه ضمیمه قرارداد مربوطه شود.
تبصره4- چنانچه در موارد خاص وضعیت تولید برخی از کارگاهها در طول چند سال گذشته و با شرایط کارگاهی به شکلی باشد که تولید مبنای بدست آمده با استفاده از روشهای مذکور و با محاسبات مربوط خارج از حد متعارف بوده و اجرای آن مشکلاتی را در برداشته باشد به منظور انتخاب روش مناسب تر و یا تعدیل در محاسبات مربوط جهت تعیین تولید مبنا می توانند قبل از انعقاد قرارداد به منظور بررسی و هماهنگی لازم مراتب را به واحدهای ذیربط وزارت کار و امور اجتماعی در محل منعکس نمایند همچنین در این مورد می باید مشکلات مربوط به صورت توجیهی و مستدل ضمیمه قرارداد شود.
2- محاسبه تولید مبنا در واحدهای خدماتی:
در واحدهای خدماتی که تعیین تولید مبنا به روشهای مندرج در بند یک عملی نیست تولید مبنا با توجه به نوع خدمات ارائه شده به طریقی که قابل سنجش باشد تعیین می گردد.
3- محاسبات نفرساعت:
کل نفرساعت کارگاه در دوره مورد محاسبه از حاصل ضرب سه عامل(ساعت کار روزانه، تعداد روزهای کار کارگاه و تعداد کارکنان مشمول قرارداد) بر اساس نمونه جدول زیر به دست می آید(مثال برای یک دوره سه ماهه):

 

 توضیحات:

الف- روزهای کار کارگاه(ستون 2) بر اساس تعداد روزهای تقویمی در دوره مورد محاسبه منهای روزهای جمعه و تعطیلات رسمی(روزهای پنج شنبه در صورت تعطیل بودن کارگاه) در دوره مربوط محاسبه می شود.
ب- ساعات کار روزانه کارگاه(ستون3) بر اساس ساعات کار مقرر قانونی محاسبه می شود.
ج- ساعات اضافه کار شامل اضافه کار در روزهای عادی و روزهای جمعه یا تعطیل هفتگی و سایر روزهای تعطیل می باشد.
د- به منظور هماهنگی لازم در محاسبات تولید نفرساعت، موارد مندرج در جدول فوق الذکر در محاسبه تولید مبنا(نفرساعت) و نیز تولید نفر ساعت در دوره های تناوب رعایت می گردد.
4- نحوه تبدیل نمودن محصولات به یک نوع محصول:
آن دسته از کارگاه هایی که بیش از یک نوع محصول تولید می نمایند می باید با پایه قراردادن یکی از محصولات(یک واحد از محصول) و محاسبه زمان ساخت یا ارزش افزوده آن (یا سایر روشهای مورد قبول) دیگر محصولات خود را (یک واحد از هر محصول) با همان ارزش محاسبه و با استفاده از ضرایب بدست آمده به محصول پایه تبدیل نمایند. همچنین به منظور مقایسه صحیح بین میزان تولید در دوره تناوب و تولید مبنا لازم است از همان ضرایب همگن که در یک سال مشخص برای به دست آوردن تولید مبنا استفاده شده است در تبدیل نمودن تولیدات دوره های تناوب نیز استفاده گردد.
ضمنا چنانچه در سال مورد قرارداد محصول جدیدی به سایر محصولات کارگاه اضافه شده و یا در ساخت محصولی تغییر اساسی به عمل آمده باشد به منظور اعمال ضریب جدید برای محصول مورد نظر اصلح است که قبلا هماهنگی لازم با واحدهای ذیربط وزارت کار و امور اجتماعی به عمل آید.
5- محاسبه درصد افزایش تولید با استفاده از فرمول زیر تعیین می گردد:
100×{(تولید مبنا)/(تولید مبنا – تولید نفر ساعت در دوره تناوب)}=درصد افزایش تولید
6- نحوه تعیین پاداش
میزان پاداش افزایش تولید به ازاء هر یک درصد افزایش تولید نباید از 67/1 درصد مجموع مزد مبنا یا مزد ثابت کارکنان تجاوز نماید.
نحوه و چگونگی تاثیر مربوط به افزایش یا کاهش ضایعات و نیز افزایش یا کاهش کیفیت در کل مبلغ پاداش باید در قرارداد مشخص گردد.
توضیح:
به منظور نظارت صحیح و مشخص نمودن میزان کاهش و یا افزایش سطح کیفیت کالا در ارتباط با افزایش تولید ضروری است نسبت به تشکیل و معرفی کمیته نظارت بر کیفیت کالا متشکل از افراد ذیصلاح که مورد تایید طرفین باشند در کارگاه اقدام گردد. کمیته مذکور می تواند از کارکنان شاغل در کارگاه یا سایر افراد خارج از کارگاه تعیین و معرفی شود.
تبصره- با توجه به اهمیت و نقش افرادی که کنترل مواد و محصول را در مراحل مختلف به عهده دارند و به لحاظ تضمین هر چه بیشتر این امر در اجرای قرارداد این افراد می توانند از شمول قراداد مستثنی شوند که در این صورت با توجه به حسن انجام کار و درجه مسئولیت هر یک در ارتباط با زحماتی که برای حفظ و افزایش کیفیت کالا متحمل می شوند متناسب با کیفیت کالا و میزان افزایش تولید هر دوره تناوب، پاداشی که نحوه محاسبه آن از قبل بین آنان و مدیریت توافق شده پرداخت می شود.
7- قراداد مربوط به کاهش ضایعات یا افزایش کیفیت و یا هر دو:
کارگاه هایی که بخواهند در اجرای ماده ده آئین نامه موضوع ماده 47 قانون کار قراداد مربوط به کاهش ضایعات و یا افزایش کیفیت و یا هر دو را منعقد نمایند باید ضمن ارائه مبانی محاسباتی قابل قبول، دلایل توجیهی مربوط به علت عدم امکان افزایش تولید را همراه با قرارداد ارائه دهند.
توضیح:
کارگاه هایی که مبادرت به انعقاد قرارداد افزایش کیفیت می نمایند بایستی نسبت به تشکیل و معرفی کمیته نظارت بر افزایش کیفیت متشکل از افراد ذیصلاح که مورد تایید طرفین باشد در کارگاه خود اقدام نمایند. کمیته مذکور می تواند از کارکنان شاغل در کارگاه و یا سایر افراد خارج از کارگاه تعیین و معرفی شود.

8- اهم تعاریف و سایر موارد مربوطه
الف- تولید نفر ساعت: مقدار تولید یک نفر کارگر در یک ساعت و یا به عبارت دیگر کل تولید سال و یا دوره تناوب کارگاه تقسیم بر حاصل ضرب ساعات کار کارگاه در تعداد کارگر(کل نفر ساعت کار کارگاه در مدت مربوطه) می باشد.
ب- تولید نفر ساعت موثر: تولیدی است که از 70% تولید نفر ساعت سالی از 5 سال گذشته(قبل از سال مورد قرارداد) که بالاترین رقم را دارا می باشد کمتر نباشد.
ج- نقطه سربه سر: وضعیتی است که فروش حاصل از مقدار تولید در آن وضعیت (درآمد) و هزینه ها معادل یکدیگرند.
توضیح: در این مورد برای تعیین نقطه مزبور هزینه ها و درآمدها و ساعات کار و تولیدات سال مالی قبل از انعقاد قرارداد ملاک عمل خواهد بود.
د- زمان سنجی: روشی است که از طریق ثبت زمانهای صرف شده برای انجام هر کار، مدت لازم کار جهت میزان معینی از تولید را تحت شرایط مشخص کارگاهی به دست می دهد.
ه- روزهای کار کارگر: در محاسبات امتیازات استحقاقی روزهایی است که کارگر به کار اشتغال داشته و یا در مرخصی استحقاقی بوده باشد.
تبصره: آن عده از کارگرانی که در اثر حادثه ناشی از کار مصدوم و مجروح می گردند احتساب ایام استعلاجی آنان در این مورد بلامانع می باشد.
9- توزیع پاداش افزایش تولید، کاهش ضایعات و افزایش کیفیت.
سهم پاداش هر یک از کارکنان مشمول قرارداد از کل پاداش با توجه به امتیازات مکتسبه که بر اساس ضوابط زیر تعیین می گردد محاسبه و پرداخت می شود.
توضیح: طرفین می توانند به منظور نظارت بر حسن اجرای این بند افرادی را به عنوان کمیته ناظر تعیین نمایند.
امتیاز استحقاقی هر یک از کارکنان با توجه به محاسبه امتیاز اکتسابی آنها به شرح زیر تعیین می گردد.
الف- امتیاز سابقه کار: حداکثر 20 امتیاز.
این امتیاز به ازاء هر یک سال سابقه کار در کارگاه یک امتیاز خواهد بود.
توضیح1: در مرد کارکنانی که کمتر از یک سال سابقه کار دارند چنانچه مدت کار آنان از 6 ماه بیشتر باشد یک امتیاز و از 6 ماه کمتر(تا حداکثر سه ماه)5/0 امتیاز منظور خواهد شد.
توضیح2: نیمی از سوابق خارج از کارگاه کارکنان که مرتبط با شغل فعلی آنان باشد جهت امتیاز منظور خواهد شد.
ب- امتیاز کارآئی و ابتکار: حداکثر 15 امتیاز.
این امتیاز با توجه به نقشی که کارکنان در پیشبرد امور کارگاه و ارتفاع کمی و کیفی تولید و تلاش جهت نیل به خودکفائی ایفاء می نمایند با نظر سرپرست و مدیر قسمت مربوط منظور می گردد.
ج- امتیاز سرپرستی یا مدیریت: حداکثر 20 امتیاز به شرح زیر:
سرپرستی: به ازاء هر نفر کارگر ساده و غیر فنی 5/0 امتیاز و به ازاء هر کارگر نیمه فنی و نیمه متخصص یک(1) امتیاز و برای هر کارگر فنی و متخصص دو (2) امتیاز منظور می گردد.
همچنین به ازاء هر نفر افرادی که غیر مستقیم تحت سرپرستی وی قرار دارند معادل نصف امتیازات مقرر در بند 1 قسمت ج به وی تعلق می گیرد.
همچنین به ازاء هر نفر افرادی که غیر مستقیم تحت سرپرستی وی قرار دارند معادل نصف امتیازات مقرر در بند 1 قسمت ج به وی تعلق می گیرد.
د- امتیاز انضباط حداکثر 25 امتیاز.
این امتیاز با توجه به نحوه حضور و غیاب و رفتار و عملکرد در محیط کار با نظر سرپرست و مدیر قسمت مربوطه و تایید مدیریت کارگاه تعیین و منظور می گردد.
ه- امتیاز شرایط کاری حداکثر 20 امتیاز.
امتیاز این عامل متناسب با شرایط و محیط نامساعد کار و میزان تاثیرگذاری آنها در فرد با نظر سرپرست و مدیر قسمت مربوطه تعیین می گردد.
تبصره- در کارگاه هایی که دارای وضعیت و شرایط کاری ویژه ای باشند و اجرای برخی از عوامل امتیازات فوق الذکر مشکلاتی برای آنان داشته باشد طرفین می توانند با توافق یکدیگر عوامل یا امتیازات دیگری را تعیین و پس از تایید وزارت کار و امور اجتماعی بر اساس آن عمل کنند.
پس از تعیین امتیاز اکتسابی هر یک از کارکنان با استفاده از فرمول زیر امتیاز استحقاقی آنان با توجه به مدت کارکرد آنان در کارگاه تعیین می گردد.
امتیاز استحقاقی کارگر=امتیاز اکتسابی×{(روز های کار کارگاه)/(روز های کار کارگر)}
توضیح: حداکثر میزان کسر مزبور معادل یک خواهد بود.
پس از تعیین امتیاز استحقاق هر یک از کارکنان با استفاده از فرمول زیر سهم پاداش هر یک از کل پاداش مربوط محاسبه و پرداخت می گردد.
سهم پاداش هر یک از کارکنان=(امتیاز استحقاقی هر یک از کارکنان)×{(مجموع امتیاز استحقاقی کارکنان مشمول)/(کل پاداش)}

ماده ۱ :
کلیه کارکنان مشمول قانون کار با توجه به وظایفی که درزمان تصویب طرح 1386/4/1 تصدی آنرا برعهده دارند با رعایت شرایط احراز پیش بینی شده در شناسنامه شغلی و ضوابط این دستورالعمل با همکاری کمیته طبقه بندی مشاغل با طرح تطبیق خواهندیافت .
منظور از تطبیق وضع انطباق شرایط فرد با شغل مصوب در طرح وتعیین گروه ومزد شغل ومزد سنوات وی در اجرای مفاد این دستورالعمل است .
ماده ۲ :
رعایت شرایط احراز مندرج در شناسنامه های شغلی درمورد متصدیان آنها الزامی است ، لیکن در صورتیکه صرفا” هنگام تطبیق وضع ( در تاریخ مقرر درماه یک ) افرادی از نظر تحصیلات شرایط احراز شغل موردتصدی را نداشته باشند از سوابق تجربی آنان به ترتیب مقرر درجدول ضمیمه این دستورالعمل جایگزین کمبود مدرک تحصیلی خواهد گردیدمعادل ریالی سال های کمبود با استفاده از جدول موضوع ماده۵ ( ازبالا به پایین ) کسرمی گردد. درصورتیکه در این مرحله تمام سابقه تجربی فردنتواند کمبود تحصیل وی را جبران کند این امرمانع از تطبیق وضع او در شغل مربوط نخواهدشد .
تبصره ۱ : گواهینامه های‏آموزشی موضوع ماده ۳ این دستورالعمل درصورت ارتباط با شغل نیز میتواند جایگزین سابقه تجربی مقرر در این ماده شوند .
تبصره ۲: درمورد کارکنانی که هنگام تطبیق وضع در اجرای این ماده بلحاظ کمبود تحصیلات سابقه تجربی از آنان کسرگردیده است ، درصورت اخذمدرک تحصیلی لازم و یا گواهینــامه آمــوزشی درحیــن کــار ، ســوابق مـزبور متناسب با مدرک تحصیلی یا گواهینامه آموزشی ارائـه شده از تاریخ ارائـه به آنان مسترد ومزد سوابق کسر شده از تاریخ اخیرالذکر در باره آنان برقرار خواهد شد .
مزدسوابق کسرشده عبارت از رقم ریالی مزبور درهنگام تطبیق با شغل موردتصدی به اضافه تاثیر درصدهای افزایش مزدناشی از مصوبات شورای عالی کار درسالهای بعداز تطبیق تا زمان ارائـه مدارک است .
ماده ۳ :
دوره های آموزشی فنی وحرفه ای سازمان آموزش فنی وحرفه ای وزارت کار وامور اجتماعی بترتیب آنچه که درضوابط شماره ۴۶۶۰/ ن مورخ ۲۴/۲/۱۳۷۳ اعلام گردیــده است ( و پیوست این دستورالعمل میباشد ) جایگزین شرایط احراز شغل پیش بینی شده برای مشاغل از نظر تجربه خواهد گردید .
تبصره ۱ : سایرگواهینامه های‏آموزش فنی وحرفه ای و یا تخصصی که ازطریق مراجع رسمی صادرو یا تایید شده باشند با نظر کمیته طبقه بندی مشاغل ( ازجهت مرتبط بودن با شغل) بازاء هرده ساعت آموزش معادل یک ماه تجربه شغلی تلقی میشوند . حداکثر تجربه ای که به این طریق محاسبه می گردد ۳ سال است .
تبصره ۲ : در صورتیکه بدلایلی‏ امکان تعیین ساعات آموزشی میسر نباشد این جایگزینی متناسب با مدت ونوع آموزش واهمیت گواهینامه مربوطه انجام می شوند .
تبصره ۳ : در صورتیکه برخی دوره های آموزشی تخصصی موضوع تبصره های فوق بتواند جایگزین بیش از ۳ سال تجـربــه شوند ، موضوع پس از پیشنهاد مدیریت وکمیته طبقه بندی مشاغل باید به تایید اداره کل طبقه بندی مشاغل ، مزد وبهره وری برسد .
تبصره ۴ : چنانچه ضوابط دیگری راجع به جایگزینی دوره های آموزشی به جای تجربه از سوی وزارت کار واموراجتماعی اعلام شود ، حسب مورد ملاک اعتبار خواهد بود.
ماده ۴ :
سوابق کارکارکنان ‏درخارج‏ ازکارگاه محل خدمت در صورتیکه مرتبط بودن آن با شغل موردتاییدکمیته طبقه بندی مشاغل باشد جهت جانشینی شرایط احراز شغل از لحاظ کمبودتحصیل به ترتیب مقرر در این دستورالعمل محاسبه می گردد.
احتساب این سوابق برای محاسبه مزد سنوات پایه های گذشته با توجه به ضوابط این دستورالعمل با موافقت مدیریت امکان پذیر خواهدبود .
تبصره : سوابق کارکارکنان در کارگاههای تابعه یک شخصیت حقوقی درصورت انتقال آنان از یک کارگاه به کارگاه دیگر ، دراحتساب سوابق خدمت وتجربه آنان منظور خواهدشد .
تعیین مزد مبنا ( مزدسنوات گذشته و مزدشغل ) هنگام تطبیق وضع
ماده ۵ :
مزدپایه سنوات بابت خدمت گذشته کارکنان تازمان تطبیق پس از کسر سوابق جایگزیـن شده بابت کمبود مدرک تحصیلی موضوع ماده ۲ ، براساس جدول ضمیمه ( که تا پایان سال ۱۳۸۵ تنظیم شده است ) محاسبه و بعنوان مزدسنوات گذشته (مزد پایه سنواتی قبل ازاجرای طرح ) درمورد آنان منظور خواهدشد . افزایش مزد سنوات ( پایه ) تابع مصوبات بعدی شورای عالی کار است.
تبصره : حق جبهه افراد نیزحسب مـوردبه این مــزد سنـوات افـزوده شـده لیکن در تعیین مابه التفاوت احتمالی ناشی از اجرای طرح ملاک محاسبه قرار نمی گیرد .
ماده ۶ :
با اجرای این طرح تعیین مزد شغل کلیه کارکنان مشمول براساس جدول مزد که براساس ضـوابط و روشهــای مــوردعمل اداره کل نظارت بـرنظامهای جبران خدمت تنظیم وتایید می شود صورت خواهدگرفت . این جدول که حاوی مزد شغل گروهها و نرخ پایه سنوات آتی هرگروه است جزء لاینفک طرح بوده وپس از اجرای آن نیز ماخذ تعیین مزدافراد مشمول هنگام استخدام ، ارتقاء وجابجایی های شغلی است . تغییرات بعدی در جدول مزدبستگی به تصمیمات شورای عالی کاردراین زمینه دارد.
تبصره : درصورتیکه جدول مزد موضوع این ماده در شرایطی بلحاظ کمبود عرضه دربازار کارنتواند پاسخگوی ضرورت های کارگاه برای جذب ونگهداری متصدیان مشاغل مدیر ومتخصصین همطراز ومشابه گردد با پیشنهاد مدیریت و بررسی وتایید اداره کل نظارت برنظامهای جبران خدمت ، میتوان متصدیان مشاغل مزبور را از شمول جدول مزد مستثنی نمود .
ماده ۷:
درصورتیکه پس از اجرای طرح مزد مبنای برخی از افراد به نسبت مزد ثابت قبل از اجرای طرح کاهش یابد مابه التفاوت مزد قبلی با مزد جدید به عنوان تفاوت تطبیق درباره آنان برقرار می شود.این تفاوت تطبیق طی چهار نوبت اعطای پایه که بر اساس مصوبات شورایعالی کار یا سایر مراجع ذیصلاح اعلام می شود مستهلک شده وباقیمانده احتمالی کماکان جدا از مزد گروه وپایه به آنان پرداخت خواهد شد.
ماده ۸ :
به کارکنانی که خدمت سربازی را قبل از استخدام در کارگاه انجام داده اند باموافقت مدیریت معادل ریالی یک پایه با نرخ تعیین شده برای هرگروه ( برطبق جدول مزد) قابل اعطاست .
تبصره : مدت خدمت سربازی درموردکسانیکه خدمت مزبوررادرحین اشتغال درکارگاه انجام داده اند ، برطبق تبصره ماده ۱۴ و ماده ۱۹ قانون کار جزء خدمت آنان درکارگاه محسوب می شود .
شرایط ترفیع ، ارتقاء ، جابجایی شغلی ، استخدام ، احراز رتبه
ماده ۹‌ :
از اول‏سال ۱۳۸۷ به بعد ، درصورت تصویب شورای عالی کار ( یا سایرمراجع ذیصلاح ) به ازاء یک سال خدمت ، مزد پایه سنواتی تعیین شده برای هرگروه ، به مزد سنوات کارکنان اضافه می شود .
تبصره : اعطای پایه سنوات اضافی جز آنچه که در این دستورالعمل پیش بینی شده و یاممکن است برطبق ضوابط قانونی مقرر شوند به هیچ وجه مجاز نیست .
ماده ۱۰ :
پس از اجرای طرح و تطبیق کارکنان با آن ( به ترتیب مقرر در ماده یک ) هرگونه استخدام ، ارتقاء یا جابجایی شغلی موکول به داشتن شرایط احراز شغل از نظر تجربه و تحصیل ( به ترتیب پیش بینی شده در شناسنامه شغلی مربوطه ) خواهد بود .
تبصره ۱ : درموردمشمولین این ماده که فاقد مدرک تحصیلی لازم بوده ولی دارای تجربه کافی برای جایگزینی تحصیل باشند و تجربه بتواند پاسخگوی کمبودتحصیل پیش بینی شده در شرایط احراز شغل شود سابقه خدمت تجربی به ترتیب مقرر درجدول موضوع ماده ۲ و یادوره آموزش به ترتیب مقرر درماده ۳ می تواندجایگزین کمبودتحصیل شود . اعاده سوابق کسر شده از این بابت نیز براساس شرایط مندرج در تبصره ۲ ماده ۲ عملی است .
تبصره ۲ : درمورد مشمولین این ماده که دارای تحصیلات بالاتر از مدرک تحصیلی پیش بینی شده برای تصدی شغل جدید بوده ولی فاقد تجربه لازم باشند به شرط آنکه ارتباط رشته تحصیلی با شغل پیشنهادی مورد تایید کمیته طبقه بندی مشاغل کارگاه قرار گیرد . معادل هر سال تحصیل بالاتر از شرایط احراز می تواند جایگزین یکسال کمبود تجربه شود ، این جایگزینی در هر حال باید بتواند کمبود تجربه را کاملا” جبران کند .
تبصره ۳ : مشاغلی که برای تصدی آنها برابر مقررات وضوابط مدارک و رشته های تحصیلی خاص پیش بینی گردیده باشد مشمول تبصره ۱ این ماده نبوده و باید براساس ضوابط پیش بینی شده عمل شود .
تبصره ۴ : درمورد برخی مشاغل تخصصی که عرضه آنها در بازارکار با کمبود روبروست به شرط داشتن مدرک تحصیلی لازم با تایید مدیریت و کمیته طبقه بندی مشاغل میتوان استثنائاَ ازکمبود تجربه صرفنظر کرداستفاده از این تبصره تنها یکبار در طول خدمت فرد مجاز خواهد بود .
احراز رتبه این افراد موکول به تکمیل سابقه تجربی آنان در شغل مربوط است .
ماده ۱۱:
در صورت وجود شرایط زیر ورعایت مفادماده ۱۰ کارکنان را میتوان از گروه شغلی مربوطه به گروه شغلی بالاتر ارتقاء داد . منظور از ارتقاء قرارگرفتن فرد در شغلی در گروه بالاتر است .
الف – موافقت مدیریت با ارتقاء
ب – وجود شغل بلاتصدی در گروه بالاتر
ج – تــاییـد کمیته طبقه بندی مشاغل در مـورد دارابودن شرایط احراز لازم شاغل جهت تصدی شغل جدید ( براساس ضوابط طرح و مقررات این دستورالعمل ) .
د – درصورت لزوم گذارندن حداکثرر دوره سه ماهه آزمایشی با مزد و مزایای شغل جدید ، مدت خدمت آزمایشی باید در حکم صادره قید شود در غیراین صورت حکم قطعی تلقی می گردد .
ماده ۱۲ :
مزدشغل کارکنانی که ارتقاء می یابند ، مزدشغل گروه موردارتقاء است . درمورد تعیین میزان مزدسنوات این افراد به ترتیب زیرعمل می شود :
الف – چنانچه دارای شرایط احراز کامل گروه جدید از نظر تجربه و تحصیل باشند ، مزد سنوات آنان همان مزدسنوات قبل از ارتقاء است .
ب – درصورتی که به لحاظ کمبودتحصیل براساس تبصره ماده ۱۰ مشمول کسر سوابق شدند ، معادل ریالی سال های کسرشده با استفاده از جدول پیوست وتغییرات بعدی آن از مزد سنوات آنان کسر می گردد .
تبصره ۱ : افزایش های بعدی مزد سنوات کارکنانی که ارتقاء می یابند ، متناسب با گروه جدید تابع مصوبات شورای عالی کار خواهد بود.
تبصره ۲ : در هیچ شرایطی ارتقاء نباید موجب کاهش مزدمبنای کارگر ( به نسبت مزد قبلی ) شود مگر آنکه این امر کتبا” موردموافقت وی قرار گرفته باشد .
ماده ۱۳:
تغییر شغل با حفظ گروه با پیشنهاد مدیریت و تایید کمیته طبقه بندی مشاغل و در صورت داشتن شرایط احراز و به شرطی که مانع ارتقاء شغل آتی فردنشود و وی قادر به انجام وظایف محوله در شغل جدید باشد بلامانع است .
تبصره ۱ : تغییر‏شغل هریک از کارکنان در صورتی که منجر به تنزل گروه گردد موکول به اعلام موافقت کتبی آنان است . مزد شغل این افراد پس از تنزل ، مزد شغل گروه جدید و مزد سنوات آنان ، همان مزد سنوات قبل از تغییر شغل است ، لکن افزایش های بعدی مزد سنوات متناسب با گروه جدید ، تابع مصوبات شورای عالی کار خواهد بود.
ضمنا” درصورتی که قبلا” سوابقی بابت کمبود تحصیل از این قبیل افراد کسرشده باشدو درشغل جدید دارای شرایط تحصیلی آن شغل باشند استرداد سوابق کسرشده به آنان از تاریخ تغییر شغل مطابق با تبصره ۲ ماده ۲ صورت خواهد گرفت .
تبصره ۲ : تنزل گروه شغلی کارکنان به دلایل پزشکی درصورت صدور رای کمیسیون پزشکی سازمان تامین اجتماعی دال برنامتناسب بودن شغل موردتصدی و عدم توانایی وی به انجام‏آن ، در صورت موافقت‏کتبی فردذیربط امکان پذیربوده‏ و ‏در این صورت مزد وی‏ به طریق‏ مذکور درتبصره یک درشغلی که بانظرمدیریت وتاییدکمیته طبقه بندی مشاغل برای وی تعیین می شود درگروه جدید محاسبه و پرداخت خواهد شد ومبلغ کاهش دستمـزد ناشی از تنزل گروه نیز جدا ازمزد گروه وپایه می باید به عنوان مابه التفاوت مزدبه وی پرداخت شود . ضمنا” غرامت متعلقه طبق مقررات سازمان تامین اجتماعی پرداخت می گردد .
توضیح : مشمولین تبصره یک ماده ۹۲ قانون کار تابع حکم تبصره مذکور میباشند .
ماده ۱۴ :
به منظور تقویت‏ انگیزه های شغلی وارتقاء کمیت وکیفیت کار دربین کارکنان وپویایی هرچه بیشتر طرح طبقه بندی مشاغل پس از اجرای طرح به ازاء هرچهار سال تجربه مازاد برشرایط احراز شغل ، یک رتبه درگروه مربوطه به کارکنان اعطا می شود .
تبصره ۱ : آن بخش از سوابق تجربی که در اجرای ضوابط این دستورالعمل جایگزین کمبود تحصیل شده اند در محاسبه سابقه تجربی این ماده منظور نمی شود .
تبصره ۲ : عوامل زیر می تواند جایگزین تجربه مقرر در این ماده شوند .
الف – هرسال تحصیل مازاد برشرایط احراز تحصیل معادل یکسال تجربه
ب – هرده ساعت دوره آموزشی مرتبط با شغل معادل یک ماه تجربه
ج -علاوه بر موارد الف و ب مدیریت با توجه به نحوه عملکرد هریک از افراد و نقشی که درپیشبرداهداف سازمانی و ارائه مطلوب خدمات و ایفای وظایف شغلی دارند می تواند باتوجه به سیستم ارزیابی عملکرد وشایستگی کارکنان اعطای رتبه را سه سال یکبار تعیین نماید .
تبصره ۳: در اعطای رتبه تایید کمیته طبقه بندی مشاغل صرفا” از نظر ارتباط تجربه با شغل مـوردتصـدی و نیز رعایت تبصره یک و همچنین حصول شرایط مقرر در بندهای “الـف” و ” ب ” تبصره ۲ این ماده ضروری است .
تبصره ۴ : تاخیر در اعطای رتبه هریک از افراد با پیشنهاد مدیریت و تایید کمیته انضباط کار کارگاه بنابه دلایل انضباطی حداکثر به مدت یکسال برای هر رتبه امکان پذیر است .
تبصره ۵ : در صورت اقتضا کارگاه میتواند با هماهنگی و تایید اداره کل نظارت برنظامهای جبران خدمت ضوابط دیگری را برای اعطای رتبه به موقع اجرا بگذارد.
ماده ۱۵ :
در صورت تغییر شغل هریک از کارکنان ، تعیین رتبه جدید بایستی مجددا” براساس ضوابط ماده ۱۴ صورت گیرد .
ماده ۱۶ :
نرخ هر رتبه معادل حاصلضرب امتیاز در گروه مربوطه ( طبق جدول پیوست ) در ضریب ریالی جدول مزد است .
تبصره ۱ : نــرخ رتبــه ‏، جــزیـی ‏از مزدگروه فــرد تلقــی شــده و بخشـی ازمزدمبنای وی را تشکیل می دهد.
تبصره ۲ : تاریخ اجرای رتبه ۱/۱/۱۳۸۶ می باشد .
مـزایـا :
ماده ۱۷ :
با اجرای ‏طرح طبقه بندی مشاغل به دلیل آن که برای تعیین گروه شغلی ومزدشغلی ، عوامل اصلی‏ متشکله ‏شغل ‏مانندمهارت و مسئولیت و فعالیتهای فکری وجسمی وعوامل فرعی آنها ملاک عمل بوده و امتیازلازم به شغل تعلق گرفته است ، لذاپس ازاجرای طرح کلیه پرداختهای مستمر که تاقبل از تصویب طرح در ارتباط با شرایط شغلی و به تبع شغل درکارگاه پرداخت گردیده است مانند حق جذب ، فوق العاده شغل و امثال آن بــه همراه مــزدکارکنان در بـودجه اجرای طرح طبقه بندی مشاغل ( مزد ثابت ) منظور گردیده و ازتاریخ تصویب نهایی طرح به بعد هیچگونه مزایایی جز آنچه که به ترتیب زیر مقرر میشود پرداخت نخواهد شد .
الف – حق مسکن‏، خواربار ، حق اولاد ، کمک های جنسی ، بن خواربار ، ایاب وذهاب ، انواع پاداش‏، عیدی ونظایرآنها که برطبق ضوابط قانونی مربوطه یا عرف و روال کارگاه پرداخت می شوند .
ب – حق شیفت ، نوبتکاری ، شبکاری ، اضافه کاری ، فوق العاده ماموریت وفوق العاده کارایی و نظایر آنها که باتوجه به ضوابط مقرر در قانون کار پرداخت می شود.
ج -حق اشعه بر طبق ضوابط قانونی مربوطه .
ه – امتیازات پست سرپرستی و سختی کار براساس عوامل ارزیابی تعیین وبراساس دستورالعملهای پیوست به کارکنان ذیربط تعلق خواهد گرفت .
تبصره : علاوه برمزایای مذکور در این ماده برای شاغلین مشاغل تخصصی که زمینه عرضه آنها دربازار کار با کمبود مواجه است یا مشاغلی که بنا به ماهیت ویژه وظایف ، سختی و صعوبت کار ویا شرایط نامساعد محیط کار انگیزه و تمایل برای تصدی آنها ضعیف است ومتناسب با وضعیت شغل ومیزان نیاز کارگاه به اینگونه شغل ها ، میتوان مزایایی را باموافقت مدیریت و تایید کمیته طبقه بندی مشاغل و تصویب وزارت کار و امور اجتماعی تحت عنوان فوق العاده جذب ( بازارکار ) برقرار وپرداخت نمود .
میزان این فوق العاده در هر حال نباید بیشتر از مزد شغل گروه مربوط باشد لیکن در موردمشاغل تخصصی یا درسطوح مدیران ، با ارائه دلایل توجیحی تا ۵/۱ برابر مزد شغل گروه مربوط نیز میتواند مورد درخواست وتصویب قرار گیرد .
استفاده هریک از شاغلین از فوق العاده مقرر در این تبصره موکول به داشتن شرایط احراز کامل شغل از نظر تجربه وتحصیل است.
موارد مختلف :
ماده ۱۸ :
در صورت‏ایجادمشاغلی‏درکارگاه که در طرح مصوب پیش بینی نشده باشند ، مراتب توسط مدیریت به وزارت کار واموراجتماعی اعلام وپس از تایید اداره کل نظارت برنظامهای جبران خدمت با نظارت اداره کل مذکور ارزیابی و به طرح الحاق خواهد شد .
ماده ۱۹ :
با اجرای طرح برای هر یک از شاغلین احکام جدید طبق فرم نمونه پیوست ممهور به مهر واحد مربوط وامضاء مقام مسئول با رعایت سایر ضوابط صادر و به آنان ابلاغ و نسخه ای از آن در پرونده پرسنلی شاغل ذیربط ضبط می شود.
ماده ۲۰ :
درصورت‏بروز هرگونه ‏اختلاف در مراحل اجرای طرح در وهله اول کمیته طبقه بندی مشاغل به موضوع رسیدگی نموده و درصورت عدم حصول نتیجه دراجرای تبصره ۳ ماده ۴۹ قانون کار موضوع جهت اتخاذ تصمیم نهایی به وزارت کار وامور اجتماعی ارجاع می گردد .